ίων βιβλία για κάθε επιστήμη, τέχνη και επάγγελμα

Η πρόσφατα αυξημένη δραστηριοποίηση των Ελλήνων καλλιτεχνών στην performance art, αλλά και το ανανεωμένο ενδιαφέρον κοινού και εκθεσιακών χώρων, έκαναν ακόμη πιο αισθητή την έλλειψη ελληνικής βιβλιογραφίας για το συγκεκριμένο πεδίο. Στην παρούσα έκδοση ιστορικοί και θεωρητικοί της τέχνης, επιμελητές και καλλιτέχνες συμβάλλουν με τα άρθρα τους στο διάλογο, την εκπαίδευση και τον προβληματισμό σχετικά με την performance art.

Στο πρώτο μέρος, Επιτελεστικές πρακτικές στην τέχνη, έργα της performance art αναλύονται εννοιολογικά ή σε σχέση με το κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο της εμφάνισής τους, γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης είτε ως βίωμα είτε ως συνθήκη ζωής και τέλος εξετάζονται μέσα από την πολύπλοκη σχέση τους με τους καθιερωμένους εκθεσιακούς χώρους και άλλους θεσμούς της τέχνης.

Στο δεύτερο μέρος Δράσεις in situ, παρουσιάζονται καλλιτέχνες που παρεμβαίνουν στο δημόσιο χώρο και τη δημόσια σφαίρα. Ο όρος in situ χρησιμοποιείται για να καταδείξει τη δημιουργική εξάρτηση των περιγραφόμενων έργων performance και δράσεων από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και το τοπίο ενός δημόσιου χώρου, ο οποίος ορίζεται πέρα από την υλικότητα του.

Τα περισσότερα άρθρα του βιβλίου παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στα σεμινάρια για τις εικαστικές δράσεις Performance now v. 1: Επιτελεστικές πρακτικές στην τέχνη και δράσεις in situ, που πραγματοποιήθηκαν στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας το 2010.

Βιογραφικά συγγραφέων και επιμελητριών

Η Αλεξάνδρα Αντωνιάδου έχει σπουδάσει Αρχαιολογία και Ιστορία Τέχνης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Συνέχισε τις σπουδές της στην Ιστορία και Θεωρία Μοντέρνας Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Essex στην Αγγλία και από το Σεπτέμβριο του 2009 είναι υποψήφια διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Η έρευνα της αφορά το πεδίο της σύγχρονης τέχνης, με μεγαλύτερη έμφαση στην performance art και τις συμμετοχικές δράσεις. Γράφει για την εφημερίδα «Τα Νέα της Τέχνης» καιέχειδιδάξει Ιστορία και Θεωρία της Τέχνης στη Θεσσαλονίκη καιτο Εδιμβούργο. Εχειπαρουσιάσειεργασίεςσε συ-νέδρια στην Ευρώπη και έχει δημοσιεύσει μελέτες για την performance art στην Ελλάδα.

Η Αγγελική Αυγητίδου έχει σπουδάσει Αρχιτεκτονική στο ΑΠΘ και Καλές Τέχνες στο Central Saint Mar¬tins College of Art and Design (University of the Arts), απ όπου έχει αποκτήσει μεταπτυχιακό και διδακτορικό τίτλο. Έχει εκθέσει το έργο της διεθνώς σε χώρους που περιλαμβάνουν το Institute of Contemporary Arts του Λονδίνου και το Γαλλικό Μουσείο Φωτογραφίας. Έλαβε μέρος στο 1ο Φεστιβάλ Performance της 2ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης και στην 4η Μπιενάλε Performance της Χιλής, Deformes. Έχει διδάξει τα μαθήματα Performance, Πειραματικές Δράσεις στο Δημόσιο Χώρο και Τέχνη στο Δημόσιο Χώρο στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τε-χνώντου Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, όπου έχει εκλεγεί επίκουρη καθηγήτρια. Είναι συγγραφείς του βιβλίου Μεταφορά Αναμνήσεων (εκδόσεις cannot not design). Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια, όπως το Performance Studies International (Psi). Είναι μέλος της ομάδας Critical Collaboration για την αρχειακή καταγραφή της performance art στην Ελλάδα. Διατηρεί τον ιστότοπο: http://www.are-alartist.com

Η Ιφιγένεια Βαμβακίδου είναι πτυχιούχος της Φι-λοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (1985), κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος της ίδιας σχολής, κατεύθυνση Φιλοσοφία της Ιστορίας (1991) και διδάκτορας της Παιδαγωγικής Σχολής του ΑΠΘ (1998), κατεύθυνση Νεότερη Ελληνική ιστορία και πολιτισμός (επόπτης καθ. Κ. Βακαλόπουλος). Διδάσκει στο ΑΠΘ από το 1999 και στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (ΠΔΜ) από το 2002 ως μόνιμο διδακτικό προσωπικό, μαθήματα Ιστορίας και Οπτικού Πολιτισμού. Μετέχει στην ΠΓΣ του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, ΠΔΜ και διδάσκει Ιστορία Νεότερης Ελληνικής Τέχνης και Σημειωτική. Συντονίζει από το 2008 το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην κατεύθυνση «Πολιτισμικές Σπουδές, Σημειωτικές Δομές και Πρακτικές». Διδάσκει επίσης στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών στην κατεύθυνση «Ρωσικός Πολιτισμός» και στο Πρόγραμμα της Εκπαιδευτικής Πολιτικής μαθήματα Μεθοδολογίας και Οργά-νωσης της Κοινωνικής Έρευνας, Ζητήματα Μεταναστών και Μειοψηφιών, Φύλου και Ετερότητας. Εκπροσωπεί το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στην έδρα της Unesco στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Gender Studies και στο ευρωπαϊκό δίκτυο Erasmus για την εκπαίδευση του πολίτη CICE. Εποπτεύει μεταπτυχιακές εργασίες και διδακτορικές διατριβές σε θέματα τοπικής ιστορίας, κοινωνικής ιστορίας και οπτικού πολιτισμού. Έχει γράψει τρία βιβλία, έχει επιμεληθεί επτά και έχει δημοσιεύσει περίπου εκατό επιστημονικά άρθρα σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων.

Η Γλαύκη Γκότση είναι διδάκτορας της Ιστορίας της Τέχνης. Έχει διδάξει σε δημόσια ΙΕΚ, σε πανεπιστημιακά τμήματα, καθώς και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται κυρίως στην ιστορία της νεότερης και σύγχρονης ελ-ληνικής τέχνης μέσα από την οπτική του φύλου. Οι θεωρητικές επεξεργασίες και αναζητήσεις της κινούνται στο χώρο της φεμινιστικής και κοινωνικής ιστορίας της τέχνης, ενώ παράλληλα έχει στραφεί και σε προσεγγίσεις της τέχνης από τη σκοπιά της φιλοσοφίας και της ψυχανάλυσης. ’ρθρα και μελέτες της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και βιβλία της Ελλάδας και του εξωτερικού, καθώς και σε πρακτικά συνεδρίων.

Η Κατερίνα Γκουτζιούλη είναι πτυχιούχος Αγγλικής Φιλολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στον Οπτικό Πολιτισμό (Visual Culture) από το πανεπιστήμιο Westminster στο Λονδίνο. ΄ Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια για την επιμέλεια σύγχρονης τέχνης στο πανεπιστήμιο Central Saint Martins στο Λονδίνο. Η ερευνητική δραστηριότητά της επικεντρώνεται σε καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν «νέα μέσα», καθώς και στις εικαστικές δράσεις στο δη-μόσιο και διαδικτυακό χώρο. Έχει συνεπιμεληθεί εκθέσεις στην Αθήνα και είναι συγγραφέας κειμένων για καταλόγους και μονογραφίες καλλιτεχνών. Πρόσφατα έγινε μέλος της συντακτικής ομάδας του διαδικτυακού Curating.info.

Η Ειρήνη Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε το 1977 στο Αίγιο Αχαΐας. Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Illinois στο Σικάγο και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στη Μουσειολογία στο Winchester School of Art του Πανεπιστημίου του Southampton. Κατά την παραμονή της στην Αμερική εργάστηκε στη William Koehnline Gallery, στο Hellenic Museum and Cultural Center του Σικάγο και στο Τμήμα Χορού, Μουσικής και Performance Art Museum of Contemporary Art, του Σικάγο, ενώ συνεργάστηκε με πολλούς καλλιτέχνες και ιδιωτικούς χώρους τέχνης στην πραγματοποίηση εκθέσεων και ποικίλων project. Στην Αγγλία ολοκλήρωσε την πρακτική άσκησή της στο Southampton City Art Gallery. Από το 2007 εργάζεται στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όπου συμμετέχει στην επιμέλεια και το συντονισμό εκθέσεων και εκδηλώσεων, αλλά κυρίως performance και δράσεων. Το Μάιο του 2009 συνεπιμελήθηκε το 1ο Φεστιβάλ Performance στο πλαίσιο της 2ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης.

Η Συραγώ Τσιάρα γεννήθηκε στη Λάρισα το 1968. Το 1990, μετά την αποφοίτησή της από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, πραγματοποίησε με-ταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Leeds με καθηγήτρια την Griselda Pollock και ειδικεύτηκε στην Κοινωνική Ιστορία της Τέχνης με έμφαση στο μαρξισμό, την ψυχανάλυση, τη σημειολογία και το φεμινισμό. Ολοκλήρωσε τη διδακτορική διατριβή της το 2000 στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με θέμα: «Τοπία της εθνικής μνήμης. Η δημόσια γλυπτική στη Μακεδονία». Εργάζεται ως επιμελήτρια-ιστορικός τέχνης στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη της Θεσσαλονίκης από το 2001, ενώ από το 2007 ανέλαβε τη διεύθυνση του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης. Επίσης δίδαξε Θεωρία της Τέχνης, Κινήματα της Πρωτοπορίας και Δημόσια Τέχνη στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κατά το διάστημα 2004-2008.
 
Η Εύα Φωτιάδη είναι διδάκτορας ιστορίας της τέχνης και εργάζεται ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του ’μστερνταμ και στην Ακαδημία Gerrit Rietveld του ’μστερνταμ. Ειδικεύεται σε εφήμερες μορφές τέχνης, τέχνη στο δημόσιο χώρο, συμμετοχικές πρακτικές καλλιτεχνών και πολιτική τέχνη. Επιπλέον έχει ασχοληθεί με μουσειολογία, ιστορίες εκθέσεων μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης, καθώς και με την ιστορία της επιμελητικής πρακτικής. Το 2011 δημοσιεύτηκε το βιβλίο της The Game of Participation in Art and the Public Sphere (Μάαστριχτ: Shaker).

Ο Θανάσης Χονδρός γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1953 και η Αλεξάνδρα Κατσιάνη στη Σιάτιστα το 1954. Συναντήθηκαν το 1973. Από το 1974 συντονίζουν τη συμπεριφορά τους. Εργάζονται ως φιλόλογοι σε δημόσια σχολεία. Δραστηριοποιήθηκαν στον εικαστικό χώρο έως το 2004. Βραβεύτηκαν για το καλύτερο μουσικό έργο για το ραδιόφωνο από την ισπανική RNE2 το 1991. Είναι μέλη του δημοσιοϋπαλληλικού ρετιρέ, της πολυώνυμης ομάδας (Box Office Hit, Ίδια πόλη κ.ά.) και της Αδελφότητας Αμωμης Απελευθέρωσης.